ندای فطرت

سوال :

آیا اشکالی هست در اینکه شیعیان نمازهای یومیه را در سه وعده میخوانند؟

جواب :

بسمه تعالی

فکر میکنم اگر دوستان به چند نکته توجه کنند مسئله حل خواهد شد :

نکته اول اوقات نماز است که سه گونه است یکی وقت مخصوص، یکی وقت مشترک و دیگری وقت فضیلت، همینجا عرض کنم اینکه همه شنیده‌اید که نماز را شایسته است در اول وقت خواند منظور همین وقت فضیلت است . قبل از توضیحات دیگر بد نیست این را عرض کنم که زیاد دیده‌ام کسانی را که می‌خواهند ثواب بیشتری ببرند لذا ظهر و عصرشان را مثلا جدا میخوانند به این شکل که ظهر را اول وقت میخوانند و عصر را میگذارند تا چندین ساعت گاهی چند دقیقه قبل از غروب میخوانند حتی دیده‌ام کسانی که نمازهای عصر و عشاء را در وقت مخصوص میخواندند به هوای اینکه به سنت پیغمبر عمل کرده باشند غافل از اینکه که از وقت فضیلت خارج شده‌اند و تازه به نماز جماعت و امام جماعت هم ایراد می‌گیرند! و اصلا نمی‌پرسند که وقت فضیلت کی و چگونه است .

از آنجا که منشأ سه یا پنج وعده شدن نماز جماعت زمان خواندن دو نماز عصر و عشاء است لذا تنها وقت فضیلت ایندو را عرض میکنم :

در وقت فضیلت عصر دربین فقهاء سه نظر وجود دارد یکی اینکه بعد از ادای نماز ظهر است، دیگری بعد از اینکه سایه شاخص بقدر چهارهفتم شاخص برسد و سوم اینکه از وقتی است که سایه شاخص به اندازه خود شاخص شود .

فضیلت عشاء هم از هنگامی است که سرخی سمت مغرب از بین برود.

ابتداء درمورد نماز عشاء عرض می‌کنم که فاصله بین فضیلت مغرب و فضیلت عشاء بسیار کم است به عبارتی چند دقیقه‌ای بیشتر نیست یعنی تقریبا همین فاصله‌ای که در بیشتر مساجد بین دو نماز برای ذکر و تعقیبات صرف میشود با این حساب نماز عشاء معمولا در وقت فضیلت خوانده می‌شود، می‌ماند نماز عصر که در آن سه نظر وجود داشت که بنابر نظر اول که هیچ مسئله‌ای باقی نمی‌ماند(یعنی بنابر این نظر تمام نمازها در وقت فضیلت خوانده میشود) اما بنابر دو نظر دیگر عرض میکنیم اولا ترک واجب که نشده، یک مستحب رعایت نشده آنهم برای رعایت استحبابی دیگر و آن حفظ جمعیت اکثر در نماز جماعت است چرا که یک رکعت نماز جماعت قابل مقایسه با هزاران رکعت ولو در وقت فضیلت نیست لذا حیف است که کسی آن را از دست بدهد لذا بایستی تا ممکن است نماز جماعت طوری باشد که اکثریت بتوانند شرکت کنند و برای همین است که سفارش است که نماز جماعت کوتاه و مختصر خوانده شود تا آنها که ضعیف‌اند یا مریضند یا سالخورده‌اند یا بچه‌دارند نیز بتوانند شرکت کنند و از این فیض عظمی محروم نگردند و برای اینکه معلوم شود که این رعایت را هم از پیش خود در نیاورده‌ایم ببینیم سنت پیامبرخدا (ص) چه بوده است تا یک وقت کاسه داغ‌تر آش نشویم.

از بین روایات بسیار تنها اشاره میکنم به دو حدیثی از امام صادق (ع) : انّ‌رسول‌الله(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) صلی الظهر و العصر فی مکان واحد من غیر علة و لاسبب، فقال له عمر احدث فی الصلاة شیء ؟ قال لا ، ولکن أردت أن أوسع علی أمتی. یعنی رسول خدا ص نماز ظهر و عصر را با هم و بدون فاصله خواند حتی بدون اینکه عذری و علت و سببی پیش آمده باشد در این هنگام عمر به رسول خدا ص گفت آیا مشکلی پیش آمد حضرت فرمودند خیر لکن خواستم امتم در وسعت باشند و به سختی نیفتند.

همچنین در حدیث دیگری است ‌: شخصی از امام صادق ع دراین مورد سوال میکند و حضرت در جواب می‌فرماید : قد فعل ذلک رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) ، أراد التخفیف عن أمته. یعنی به تحقیق که رسول خدا (ص) این کار را کرده‌‌اند و خواستند که به امتش تخفیف دهد تا در سختی نباشند.